Proje Hakkında

TYH Tanıtım Broşürünü İncelemek İçin Tıklayınız
TYH Lansman Kataloğunu İncelemek İçin Tıklayınız

Türkiye'de Yayıncılığın Hafızası Projesi (TYH) İlmi Etüdler Derneği yürütücülüğünde T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından desteklenmektedir. 2019 yılından beri sürdürülen proje Türkiye'de fikri üretimin kök saldığı yayıncılık faaliyetlerini belirlemek amacı gütmektedir. Yayıncılık süreçlerinin tanıkların hafızasında yer edinme şekillerini açığa çıkarmanın yanı sıra, neşriyat faaliyetleri aracılığıyla kurulan siyasal-kültürel birlikteliklerin zaman içinde ve belli tarihi olaylar etkisiyle değişip değişmediğine odaklanılacaktır.

Yayıncılık dünyası, içinde kültürel, sosyal taşıyıcıları barındırmasının yanı sıra iktisadi bir döngü ve düşünsel bir evredir. Türkiye’de yayıncılık, üzerinde düşünülen, farklı yönleriyle konuşulan bir alan olmasına rağmen yayın faaliyetlerinin düşünsel süre.lere etkisi üzerine pek çalışma yoktur. Bu bağlamda akademik yazında yayıncılığın kendine has bir tarihi pek yer bulmamıştır. Matbuat aleminden bahsederken kitap, dergi, gazete gibi birbiri ile iç içe olan farklı alanlardan söz ediyoruz. Bu malzemenin üretilmesinde en önemli rolü üstlenen yayıncılar, yayın faaliyetlerinin kümelendiği mekanlar ve etkileşimler Türkiye düşün dünyasının en renkli havzası olma özelliğindedir.

Yayıncılık faaliyetleri, içinde fikrin gelişimini barındırdığı gibi, bu faaliyetlerin yapıldığı mekanların sosyolojisini de etkilemektedir. Yayıncılık bizzat basılı materyal üretimi sağladığı için alanla ilgili yapılan çalışmalar da bu basılı malzemeler üzerinden okunmaktadır. Oysa bu faaliyetleri gerçekleştiren yayıncıların Türkiye kültürel iklimine katkılarını gösterecek çalışmalar oldukça eksiktir. Yayıncılık dünyasının nasıl şekillendiği ve bunu oluşturan kişilerin nasıl bir havza oluşturduğu aydınlatılmış bir mesele değildir.

1980 sonrasında yaygınlaşan, görünür hale gelen ve önemli çıktılar veren yayıncılık alanı Türkiye’nin hem siyasal hem de kültürel mekanlarını oluşturmuştur. Kitleler resmi kurumlardan ziyade bu sivil alanlarda birleşmiş ve buralar düşüncenin yeşerdiği mekanlar olmuştur. Bu anlamda TYH ile Türkiye’deki yayıncılık alanının yapı taşları, bu mekanların kurucu veya müdavim şahsiyetlerinin tanıklığı üzerinden incelenecektir.

Türkiye yayıncılığı ürettiği yayınlarla, oluşturduğu hafıza mekanlarıyla, kişisel algı ve deneyimlerle; bilinci, kişiliği ve anıları dönüştüren bir havzadır. Yayıncılık dünyasında önde gelen şahsiyetlerin bu alana dair hafızaları, içinden geçtikleri ve şekillendirdikleri dönemi farklı veçhelerden aydınlatacaktır. Sözlü tarih görüşmeleri ile farklı inceleme alanları oluşturacak bu proje, Türkiye akademisi ve aydınlarının bu alandaki çalışmalarına katkıda bulunacaktır. Bu anlamda projenin öncelikli muhatapları Türkiye’nin düşünen ve geçmişin bilgisine objektif bir bakışla yaklaşacak kesimleridir. İnsan tanıklığı ile yayıncılık dünyasının analizini öneren bu proje gerek kişiler ve olaylar, gerek fikirler ve kavramlar gerekse de tarihi seyrin takibi açısından başta tarih alanında olmak üzere, siyaset bilimi, sosyoloji, kültürel çalışmalar vb. alanlarda çalışan araştırmacılar için çok önemli çıktılar sağlayacaktır.

PROJENİN AMACI

Sözlü tarih çalışmaları içinde bir ilk olan Türkiye’de Yayıncılığın Hafızası Projesi’nin amacı Türkiye’de yayıncılık tarihinin bir dönemine kişisel hafıza ve anlatı üzerinden ışık tutmaktır. Bu proje, incelenecek tarihi periyod için bir tanıklık arşivi oluşturmanın yanı sıra mevcut yazılı kaynaklara yeni öyküler ve perspektifler katacaktır. Türkiye’de yayıncılık üzerine yapılan çalışmaların birçoğu kurumsal yapı ya da metin analizi üzerinden ilerlemektedir. TYH ile, yayıncılığın kurduğu hafıza, dönem tanıklarının anlatıları üzerinden açığa çıkarılacak ve saha çalışmalarına yeni bir malzeme ile katkıda bulunacaktır. Ayrıca, yayıncılar etrafında nüvelenen düşünce dünyasının oluşturduğu kültürel alanlara, mekan ve süreçlere sözlü tarih çalışması ile ışık tutulacak ve yapılacak görüşmeler aracılığıyla öne çıkan ortak mekanlar, isimler, düşünce evreleri arasındaki köprüler incelenecektir.